چکیده: بیمه که در عربی به آن تأمین می گویند، در لغت به معنی ضمانت است در اصطلاح حقوقی مادۀ 1644 قانون مدنی افغانستان فقرۀ اول در تعریف بیمه می گوید: بیمه، عقدی است که به موجب آن بیمه کننده به تأدیه یک مقدار پول یا عائد مرتب و یا به تعویض مالی دیگر در حالت وقوع حادثه یا خطری که در مقاوله تعیین گردیده، به بیمه شونده یا شخصی که بیمه به نفع وی شرط شده، در بدل مبلغی که یکبارگی یا به اقساط می پردازد، تعهد می نماید.
صنعت بیمه یکی از صنعت های مدرن امروز است که نقش اساسی ای را در راستای جلوگیری از ریسک و خطرهای تهدید آمیز آینده زندگی اجتماعی به خود اختصاص داده است. شرکت های متصدی امور بیمه به انواع و اقسام مختلفی تقسیم شده اند که عمده ترین آنها عبارت اند از شرکت های بیمه اموال و شرکتهای بیمه اشخاص؛ که هرکدام برای تأمین منابع مالی خود، راهکارهای متعددی را در نظر گرفته اند؛ شرکتهای بیمه خصوصی و دولتی و نیمه دولتی اعم از اشخاص و اموال، هرکدام راهکارهای خاصی را برای جبران خسارت های بیمه شوندگان، مد نظر قرار داده اند.
از آنجا که بحث محوری این پژوهش را جایگاه و چگونگی قرارداد های بیمه اشخاص در سیستم حقوقی ایران و افغانستان تشکیل میدهد باید اذعان نمود که: بیمه اشخاص به عنوان یکی از عقود حقوقی در سیستم حقوقی هردو نظام مزبور پذیرفته شده است و هریک از سیستم های حقوقی، سیاستهای ویژه ای را درین باره پیاده نموده اند؛ بیمه اشخاص در سیستم حقوقی ایران از خصیصه های منحصر به فردی نسبت به بیمه اشخاص در سیستم حقوقی افغانستان برخوردار بوده و شرکتهای بیمه کننده اشخاص در ایران از بسط و گسترش بیشتری برخور دار می باشند.
در این تحقیق در صدد این هستیم که جایگاه بیمه اشخاص، کمیت و کیفیت و انواع بیمه اشخاص مندرج در مقررات حقوقی در دو نظام ایران و افغانستان را مورد مداقه و مطالعه قرار دهیم؛ بدین ملحوظ سئوالی را که در این خصوص مطرح می نماییم چنین است که: جایگاه بیمه اشخاص در دو سیستم حقوقی ایران و افغانستان چگونه بوده و انواع و مصادیق بیمه های اشخاص در این دو نظام حقوقی کدام است؟
این پژوهش در راستای پاسخ به پرسش فوق در دو گفتار سازماندهی شده است: گفتار نخست، شامل کلیات و گفتار دوم به مطالعۀ بیمه اشخاص از منظر دو نظام حقوقی ایران و افغانستان اختصاص یافته است.
واژگان کلیدی: بیمه، اشخاص، بیمه اشخاص، نظام حقوقی.
خلیل احمد احدی